جوش صورت یا آکنه یک بیماری شایع پوستی است که زمانی اتفاق می‌افتد که فولیکول‌های مو زیر پوست مسدود می‌شوند. سبوم و سلول‌های مرده پوست منافذ را مسدود می‌کنند که منجر به ضایعاتی به نام جوش می‌شود. بیشتر اوقات جوش در صورت ظاهر می‌شود، اما می‌تواند در کمر، قفسه سینه و شانه ها نیز ظاهر شود.
جوش صورت چگونه شکل می گیرد ؟
جوش یک اختلال التهابی پوست است که دارای غدد چربی است که به فولیکول مو که حاوی موهای ظریف است متصل می‌شود. در پوست سالم، غدد سباسه سبوم می‌سازند که از طریق منافذ روی سطح پوست تخلیه می‌شود. کراتینوسیت ها، نوعی سلول پوست، فولیکول را می‌پوشانند. به طور معمول هنگامی که بدن سلول های پوست را می ریزد، کراتینوسیت ها به سطح پوست می‌روند. وقتی فردی آکنه دارد، مو، سبوم و کراتینوسیت ها در داخل منافذ به هم می‌چسبند. این کار از ریزش کراتینوسیت ها جلوگیری کرده و مانع از رسیدن سبوم به سطح پوست می‌شود. مخلوط روغن و سلول‌ها به باکتری‌هایی که معمولا روی پوست زندگی می‌کنند اجازه می‌دهد در فولیکول‌های مسدود شده رشد کنند و باعث التهاب، تورم، قرمزی، گرما و درد شوند. هنگامی که دیواره فولیکول مسدود شده شکسته می‌شود، باکتری‌ها، سلول‌های پوست و سبوم را در پوست مجاور می‌ریزد و ضایعات یا جوش هایی ایجاد می‌کند. در اکثر افراد، جوش تا سی سالگی از بین می‌رود، اما برخی از افراد در دهه چهل و پنجاه سالگی همچنان این مشکل پوستی را دارند.
انواع جوش
به‌طورکلی می‌توان جوش‌ها را در دو دسته التهابی و غیرالتهابی طبقه‌بندی کرد. جوش‌های سرسفید و سرسیاه از انواع جوش‌های غیرالتهابی هستند. درمان این نوع جوش‌ها نسبت به جوش‌های التهابی آسان‌تر بوده و روش‌های خانگی و بدون نسخه نیز می‌تواند بر آن‌ها تاثیرگذار باشد. انواع دیگر جوش‌ها نظیر پاپول، پاسچول، ندول و کیست از انواع التهابی هستند که درمان آن‌ها دشوارتر و زمان‌بر است.
جوش‌های سرسفید
جوش‌های سرسفید از رایج‌ترین انواع آکنه هستند که معمولا در اثر مسدود شدن منافذ پوست ایجاد می شوند. مسدود شدن منافذ می‌تواند به دلیل چرب شدن بیش‌ازحد پوست، وجود باکتری، افزایش سلول‌های مرده پوستی یا تغییرات هورمونی رخ دهد. این جوش‌ها که به نام “کومدون بسته” نیز شناخته می‌شوند، معمولا بر روی منافذ بسته شده پوست به‌صورت یک برجستگی سفید دیده می‌شوند و چرکی هستند.
نکته مهم این است که راه‌حل از بین بردن این جوش‌ها فشار دادن آن‌ها و خارج کردن چربی یا چرک موجود در آن‌ها نیست. این کار تنها منجر به زخم شدن جای جوش و باقی ماندن آن شده و تاثیری در باز شدن منافذ پوست و جلوگیری از بروز مجدد آن‌ها ندارد.
جوش‌های سرسیاه
این نوع جوش‌ها بر روی سطح پوست، سیاه به نظر می‌رسند و به دلیل مسدود شدن فولیکول مو با چربی یا سلول‌های مرده پوست ایجاد می‌شوند. این نوع جوش که به نام “کومدون باز” شناخته می‌شود، معمولا به‌صورت نقاط کوچک سیاه بر روی پوست دیده می‌شود. دانه‌های این نوع جوش روی سطح پوست باز هستند و پوست اطراف آن نیز معمولا رنگ و حالتی طبیعی دارد و دردناک نیست. رنگ سیاه این جوش‌ها ناشی از گرفتگی فولیکول‌های مو است.
جوش‌های سرسیاه را می‌توان با فشار دادن از بین برد. اما توصیه می‌کنیم که این کار را امتحان نکنید. چراکه این کار باعث زخم شدن پوست و درنهایت باقی ماندن جای جوش خواهد شد.
پاپول ها
جوش های پاپول برجستگی‌های کوچک و قرمز یا صورتی رنگی هستند که در اثر بسته شدن منافذ پوست با سلول‌های مرده یا چربی ایجاد می‌شوند. جوش پاپول در زیر سطح پوست ایجاد می‌شود و محل آن به نظر سفت و برآمده می‌آید. این جوش‌ها معمولا دارای باکتری‌هایی به نام کاتی باکتریوم هستند که در صورت فشار دادن جوش از آن بیرون آمده و به داخل پوست اطراف نفوذ می‌کنند. درنتیجه فشار دادن این جوش‌ها و خارج کردن مواد آن‌ها می‌تواند باعث تشدید آن‌ها و ایجاد آسیب در پوست اطراف شوند.
پاسچول‌ها یا جوش‌های چرکی
این نوع جوش‌ها برجستگی‌های بزرگ و قرمز رنگی هستند که مرکز آن‌ها سفید یا زرد است. همین مرکز سفید و زرد در کنار پوست قرمز و ملتهب اطراف جوش‌ها نشان می‌دهد که پاسچول‌ها از انواع جوش‌های التهابی چرکی هستند. این جوش‌ها بیشتر در قفسه سینه، صورت یا کمر مشاهده می‌شوند و علت بروز آن‌ها آلوده شدن منافذ بسته شده پوست در اثر جمع شدن سلول‌های ایمنی و باکتری یا تغییرات هورمونی است. اکیدا توصیه می‌کنیم که خودتان از فشار دادن آن‌ها خودداری کرده و تخلیه آن را به پزشک متخصص بسپارید. چراکه فشار دادن این جوش‌ها توسط خود شما باعث ایجاد زخم یا ایجاد لک‌های تیره بر روی پوست خواهد شد.
ندول‌ها یا گره‌ها
جوش‌های ندولار یا ندول‌ها برجستگی‌های گوشتی، سفت و قرمز رنگی هستند که در عمق پوست ایجاد می‌شوند. این برجستگی‌ها معمولا دردناک و ملتهب بوده و در اثر وجود باکتری کاتی باکتریوم در پوست ایجاد می‌شوند. درواقع این باکتری باعث مسدود شدن منافذ پوستی شده و به سلول‌های عمق پوست آسیب می‌رساند.
این نوع جوش‌ها معمولا با عفونت نیز همراه هستند و به همین دلیل می‌توان آن‌ها را از انواع جوش‌های وخیم دانست که می‌توانند لک یا زخم‌های ماندگار بر روی پوست ایجاد کنند. بنابراین برای درمان آن‌ها حتما باید به پزشک متخصص مراجعه کنید.
کیست‌ها
جوش کیستیک شدیدترین نوع جوش است که با عفونت در اعماق پوست همراه خواهد بود. کیست‌ها معمولا بسیار بزرگ، قرمز، ملتهب و دردناک بوده و چرک زیادی دارند. این نوع جوش‌ها ممکن است به رنگ سفید نیز بر روی سطح پوست دیده شوند. البته برجستگی‌های کیست از ندول نرم‌تر است و این موضوع به دلیل وجود چرک فراوان در آن‌ها است.
اما این نوع جوش آسیب‌زننده‌تر است، چرا که اغلب ترکیده و تخلیه چرک‌های آن باعث آلودگی پوست اطراف و تشدید آسیب می‌شود.
درمان جوش
این ویدیو رو با دقت ببینید. پروسه درمان جوش تکمیل شده است.
دلایل ایجاد جوش‌ها
دلیل اصلی آن در هرجایی از بدن بسته شدن فولیکول‌های مو است اما عوامل دیگری نیز می‌توانند باعث بروز آن در بخش‌های مختلف بدن شوند. این عوامل عبارتند از :
استفاده از لوازم آرایشی نامرغوب یا فاسد شده
استفاده از مواد آرایشی نامرغوب می‌تواند منافذ پوست شما را مسدود کرده و باعث ایجاد جوش شود. البته در بعضی موارد ممکن است ناسازگاری مواد آرایشی با نوع پوست نیز باعث ایجاد این عارضه در صورت شما شود. بنابراین بهتر است از کرم‌های آرایشی متناسب با نوع پوست خود استفاده کنید. همچنین در زمان خرید به تاریخ انقضای مواد آرایشی نیز دقت کرده و هرگز از موادی که تاریخ انقضای آن‌ها گذشته استفاده نکنید. ضمن اینکه برای پاک کردن آرایش خود حتما از مواد پاک‌کننده مناسب استفاده کنید تا رطوبت پوست شما را حفظ کرده و اثرات مواد آرایشی را به‌طور کامل از بین ببرند.
وجود برخی بیماری‌ها و استفاده از داروهای خاص
معمولا داروهای هورمونی یا داروهای مربوط به مشکلات اعصاب و روان می‌توانند باعث ایجاد جوش شوند. همچنین وجود برخی بیماری‌ها نیز می‌تواند باعث بروز جوش در صورت، بازوها، سینه یا کمر شوند. در برخی موارد نیز جوش‌های باسن نشان‌دهنده مشکلات هورمونی به‌خصوص در مردان است.
سیگار و قلیان
یکی از شایع‌ترین دلایل ایجاد جوش در بزرگسالان استفاده از سیگار و قلیان است.
رژیم غذایی نامناسب
استفاده از غذاهای چرب و شیرین می‌تواند باعث ایجاد جوش در نواحی مختلف بدن شما شود. اگر ازجمله افرادی هستید که غذاهای آماده و فست فود زیاد می‌خورید، به شیرینی و قند علاقه فراوانی دارید و شکلات را از برنامه غذایی‌تان حذف نمی‌کنید، باید منتظر سر رسیدن جوش‌ها باشید.
آلودگی‌های محیطی
معمولا آلودگی به‌خودی‌خود باعث ایجاد جوش نخواهد شد. اما اگر از طریق یک زخم باز یا جای جوش به داخل پوست نفوذ پیدا کند می‌تواند باعث بدتر شدن جوش و التهاب شود.
عوامل ژنتیکی
تحقیقات علمی نشان می‌دهد که ژنتیک نیز از عوامل موثر بر ایجاد جوش است. بنابراین اگر پدر یا مادر شما هردو جوش یا آکنه دارند، احتمال ابتلا به جوش نیز در شما بالا رود.
تغییرات هورمونی در نوجوانی
جوش از شایع‌ترین مشکلات پوستی در نوجوانی است. نامتعادل بودن هورمون‌ها یا افزایش ناگهانی آن‌ها می‌تواند باعث تحریک غدد چربی پوست و افزایش تولید سبوم و درنتیجه ایجاد جوش شود.
مشکلات زنانه
احتمال ایجاد جوش در زنان بزرگ‌سال بیشتر از مردان بزرگ‌سال است. چراکه مشکلات و تغییرات هورمونی در زنان بیشتر از مردان است. معمولا مواردی نظیر عادت ماهانه، بارداری و زایمان یا برخی بیماری‌های زنانه نظیر سندرم تخمدان پلی کیستیک از دلایل اصلی ایجاد جوش در زنان بزرگ‌سال هستند.
استرس
اگر همواره در موقعیت‌های پراسترس به سر می‌برید باید منتظر ایجاد جوش باشید. در شرایط استرس‌زا هورمون کورتیزول افزایش یافته و درنتیجه غدد پوستی تحریک‌شده و سطح چربی پوست بالا می‌رود.
عدم رعایت بهداشت و نظافت پوست
درصورتی‌که از پوست خود به‌درستی مراقبت نکنید، جوش اولین عارضه‌ای است که برای شما ایجاد خواهد شد. منظور از رعایت بهداشت شست و شوی پوست پس از استفاده از لوازم آرایشی، قرار گرفتن در معرض آلودگی یا تعریق پس از ورزش است. این عوامل به باز نگه داشتن منافذ پوست و اکسیژن‌رسانی به سلول‌ها کمک کرده و از بروز جوش جلوگیری می‌کند.
علت جوش صورت در سن بالا
جوش‌ها به عنوان یکی از شایع‌ترین بیماری‌های پوستی مخصوصا در نوجوانان شناخته می‌شوند. اما در دهه‌های اخیر، بزرگسالان نیز تحت تأثیر قرار گرفته‌اند. عوامل مختلفی، از جمله مصرف داروها، رژیم غذایی، استرس، عادات سیگاری و کمبود ویتامین‌ها می‌توانند علت جوش در سنین بالا باشند.
علل جوش در سنین بالا عبارتند از :
- تأثیر داروها؛ برخی داروها ممکن است روند جوش زدن را تسریع یا کاهش دهند.
- تحقیقات نشان می‌دهد که مصرف شکر و مواد غذایی پرپروسه ممکن است بر جوش زدن پوست اثر بگذارد.
- استفاده نامناسب از ضدآفتاب و افزایش در معرض اشعه‌های خورشید قرار گرفتن، می‌تواند جوش‌ها را تشدید کند.
- سیگار کشیدن یکی از اصلی‌ترین عوامل ایجاد جوش در سنین بالا است.
- استرس‌ها و تغییرات هورمونی نیز می‌توانند به ایجاد جوش‌ها در سن بالا مرتبط باشند.
- کمبود ویتامین‌ها نظیر A، D و اُمگا 3 نیز می‌تواند علت جوش در بزرگ‌سالی باشد.
برای دریافت نوبت مشاوره رایگان برای درمان جوش صورت و یا بدن با شماره های ۰۲۱۲۲۲۴۷۸۱۹ و ۰۹۱۲۰۴۶۴۰۴۲ تماس حاصل فرمایید.
